Bilderdijklaan

Oplevering: circa 1926
Wijk: Dichterswijk, Zeist-Noord

De Bilderdijklaan in de Dichterswijk. Afhankelijk van welke kant je erin rijdt is het een brede laan of niet. Korte straat wel. Op het ene hoekje met de Oude Arnhemseweg nog de statige Nieuw-Apostolische Kerk uit 1939. Dus dik 10 jaar nadat de bewoners hun straat bevolkten. Tegenwoordig zijn het een paar woningen. Aan de andere kant van de straat kom je uit bij de Constantijn Huygenslaan. De straat kent een mix van woningen in grootte en ruimte.

Woongoed (v.h. Woongroen) heeft er ook een aantal huurwoningen. In 2022 zijn deze opgeknapt. Het betrof het verduurzamen en renoveren van veertien woningen (eengezinswoningen en
beneden-/bovenwoningen). Alle woningen zijn geïsoleerd in overeenstemming met de nieuwbouw norm en daarmee voorbereid op aardgas loos. Drie woningen zijn uitgevoerd met infrarood verwarming. Deze woningen hadden een gashaard en zijn dus gelijk all-electric gemaakt. De huurders van deze pilot woningen worden één jaar begeleid door een energiecoach die ervaring heeft met infrarood. (Bron: jaarverslag Woongroen 2022).

Naamsverklaring Bilderdijklaan

De Bilderdijklaan werd op 21 oktober 1926 genoemd naar Willem Bilderdijk (Amsterdam, 1756-1831)
Samen met Isaac da Costa was hij nauw betrokken bij het zogenaamde Réveil, een herleving in de Hervormde kerk en zij hadden anti-revolutionaire ideeën (tegen de vernieuwingen gepropageerd door de Franse Revolutie: vrijheid, gelijkheid en broederschap). Beiden waren dichter en schrijver van proza en hebben een omvangrijk oeuvre nagelaten. Bilderdijk was zeer oranjegezind.

Willem Bilderdijk

Hij was dichter, prozaschrijver, geleerde en grafisch kunstenaar. Als gevolg van een gebrek aan zijn voet werd hij geen officier, zoals zijn grote wens was, maar legde hij zich min of meer gedwongen toe op de studie van oude en moderne talen, de theorie van de dichtkunst, taalkunde, wiskunde, astronomie, biologie, geschiedenis en krijgskunde. Na zijn rechtenstudie in Leiden was hij tot 1795 advocaat. Als koningsgezinde moest hij Nederland verlaten. Zijn vrouw en dochtertje liet hij achter. Via Duitsland kwam hij in Engeland waar hij in zijn levensonderhoud voorzag als vertaler, geneesheer, portrettist en docent Latijn en Italiaans. Daar ontmoette hij ook zijn nieuwe levensgezellin, de dichteres K.W. Schweickhardt.

De ballingschap duurde tot 1806. Terug in Nederland werd hij privé-leraar Nederlands van koning Lodewijk Napoleon, die hem een jaargeld toekende. Het door Bilderdijk zo verlangde professoraat werd hem niet verleend. Van 1817 tot 1827 woonde Bilderdijk in Leiden aan de Oude Singel, waar hij aan huis colleges gaf over de vaderlandse geschiedenis, en tegelijkertijd zijn anti-revolutionaire en conservatief christelijke denkbeelden onder de aandacht bracht van een select gezelschap studenten, waaronder G. Groen van Prinsteren en Isaac da Costa. De tekst van deze colleges werd later uitgegeven door H.W. Tydeman onder de titel Geschiedenis des Vaderlands ( 1833-1853 in maar liefst 13 delen!).

Bilderdijk begon zijn dichterlijke loopbaan in 1776 door het winnen van een door het Leidse dichtgenootschap uitgeschreven prijskamp met het gedicht De invloed der dichtkunst op het staatsbestuur. Gedichten publiceerde hij aanvankelijk voor zijn genoegen in door hemzelf met etsen versierde edities. Na 1806 moest hij echter goeddeels van ‘de pen’ bestaan. Een enorme hoeveelheid publicaties was het gevolg, onder meer gedichten en vertalingen van werken uit de Griekse (Homerus), Latijnse, Engelse en Franse letterkunde. Als hofdichter schreef Bilderdijk in 1808 Ode aan Napoleon. Andere belangrijke werken zijn De ziekte der geleerden (1807), De kunst der Poëzy (1809), De Geestenwereld (1811) en De Dieren (1817).

In 1827 verhuisde Bilderdijk naar Haarlem waar hij in 1831 overleed. Een rijke verzameling handschriften, tekeningen en curiosa bevindt zich in het Bilderdijkmuseum, Vrije Universiteit in Amsterdam.
Een voorbeeld van zijn werk is een gedichtje opgenomen in het 11de deel van de door Isaac da Costa verzorgde editie van De dichtwerken van Bilderdijk (1858):

ANTWOORD AAN EEN VRIEND

Roem mijn werkzaam schrijven niet
Dat my slechts de borst ontschiet;
‘k Hou niet van iets op te vijzelen.
Die my van een toren stiet,
Zou me in gruizels doen verbrijzelen,
Maar dat gruis, naar allen schijn,
Zou gebroken verzen zijn.

Bedrijven

• Bilderdijklaan 1, Al Doende, Psychomotorische therapie aldoendezeist.nl (voorheen op #6)

Voorheen o.a. Fysio Sonnevelt op 29, Fysio Brus op 6 (in de jaren ’70!) en Assurantiekantoor Valckenbosch op 19/22

Links

• Bilderdijklaan op geheugen van Zeist