Dossier Johan van Oldenbarneveltlaan 62

Van kunsthars en tandtechniek via kunst tot kunstig wonen: De metamorfose van Johan van Oldenbarneveltlaan 62 is bijna rond. Wie de afgelopen tijd door de Johan van Oldenbarneveltlaan fietste, kan het niet zijn ontgaan: op nummer 62 is het vertrouwde, ietwat sobere bedrijfspand tegen de vlakte gegaan. Sloopbedrijf Boskaya heeft plaatsgemaakt voor de bouwkranen en de bouw is in volle vaart. Waar decennialang kunstgebittenmateriaal werd geproduceerd en later kunstenaars hun atelier hadden, verrijzen nu moderne appartementen. Een duik in de geschiedenis van een bijzonder stukje Zeister industrie.

Het perceel aan de ‘JVO62’ kent een bedrijvig verleden dat terugvoert tot vlak na de Tweede Oorlog. De transformatie naar woonruimte past in de trend om verouderde bedrijfsruimtes in onze wijk terug te geven aan de bewoners, maar het verhaal van wat zich hier afspeelde verdient het om bewaard te blijven.

Het hier en nu: Bouw 18 nieuwe huurappartementen

De toekomst van de locatie is in handen van ontwikkelaar Rademaker Vastgoed Ontwikkeling (RV&O). Zij realiseren hier een kleinschalig complex met 18 huurappartementen. Het project belooft een duurzame toevoeging te worden aan de wijk, aldus de projectwebsite:

• De woningen: Variërend van 57 m² tot 89 m², geschikt voor zowel singles als gezinnen (1 tot 3 slaapkamers).
• Buitenruimte: Elk appartement krijgt een balkon of terras op het zuiden.
• Planning: De bouw vordert gestaag. De verwachting is dat de sleutels rond de zomer van 2026 kunnen worden overhandigd.

Op 10 oktober 2019 diende de initiatiefnemer (projectontwikkelaar RV&O) een principeverzoek in om het verouderde bedrijfsgebouw te mogen slopen en te vervangen door een appartementengebouw met 18 woningen. De gemeente Zeist nam hierover op dezelfde datum een positief principebesluit.
In de maanden daarna werkte de ontwikkelaar het plan uit en liet de benodigde onderzoeken uitvoeren (geluid, bodem, luchtkwaliteit, ecologie, veiligheid, archeologie en stikstof), waarna een ontwerpbestemmingsplan werd opgesteld (dec 2020) om de woningbouw juridisch-planologisch mogelijk te maken, omdat de locatie op dat moment nog de bestemming ‘Bedrijf – categorie 1’ had en woningbouw dus niet was toegestaan. De gemeente beoordeelde de ingediende stukken ambtelijk en legde ze voor aan de Omgevingsdienst Regio Utrecht.

Parallel hieraan vond vooroverleg en omgevingscommunicatie plaats: in totaal werden op 11 december 2019 32 adressen geïnterviewd, waaronder bewoners van de Johan van Oldenbarneveltlaan en de Burgemeester Patijnlaan; de meeste reacties waren positief, maar aangrenzende woningen uitten zorgen die de ontwikkelaar waar mogelijk probeert op te lossen:

Samengevat zijn de omwonenden positief over de ontwikkeling en wordt het als een verbetering van de huidige situatie gezien. Tevens zijn er ook diverse zorgpunten geuit door de woningen direct aangrenzend aan het plangebied. Er wordt getracht door gerichte maatregelen de genoemde zorgen zoveel als mogelijk te voorkomen en weg te nemen.

Vervolgens stuurde het college van B&W op 10 december 2020 een raadsinformatiebijeenkomstbrief (RIB20.207) aan de raad, waarin het college de raad formeel informeerde dat het ontwerpbestemmingsplan klaar was voor procedure. In deze brief meldde het college ook dat het bouwplan afwijkt van de Woonvisie 2016–2020, omdat het plan 78% middeldure woningen bevat, maar dat B&W deze afwijking accepteerde vanwege de grote behoefte aan woningen in dit segment.

Daarna werd het ontwerpbestemmingsplan conform artikel 3.8 Wet ruimtelijke ordening gedurende zes weken ter inzage gelegd waarna iedereen de mogelijkheid had een zienswijze in te dienen bij de gemeenteraad. Na afloop van die periode zou de gemeente alle zienswijzen verwerken in een nota, eventueel het plan aanpassen en het vervolgens ter vaststelling aan de gemeenteraad voorleggen.

Hoe dat afliep zie je hieronder:

Terug in de tijd

De creatieve jaren: Studio 62

Voordat de sloophamer zijn werk deed, kende het pand nog een levendige laatste fase. Na het vertrek van de industrie werd het gebouw omgedoopt tot Studio 62. Onder beheer van M-Vastgoed Beheer fungeerde het als een creatieve broedplaats met circa 25 huurplekken. De opening was begin 2016.

Het sobere fabriekspand vulde zich met kleur: vele ontwerpers en kunstenaars zoals Martijn Schoenmaker, Pascal Verzijl, Suzy Werkhoven, Joost Delsink, Margo Pasman, Elfi Mischitz, Hans
Leenders, Kees van der Velden en de Oekraïense Ariadna Chabanyuk hielden er atelier of exposeerden er. Ook werden er yogalessen gegeven, was er een massagepraktijk en tijdens de Open Atelier Routes was het een vaste pleisterplaats voor cultuurliefhebbers. Het was een typische ‘anti-kraak’ invulling die de buurt nog even liet genieten van de reuring voordat de definitieve herontwikkeling startte. Wanneer de laatste huurders van Studio62 het pand verlieten is ons niet helemaal duidelijk, maar vermoedelijk in de winter van 2024/2025. Waar ze naar uitgeweken zijn is ons ook niet bekend.

De oorsprong: Een wereldspeler in de wijk of ookwel de historie van Dentimex

Toch ligt de echte ziel van het pand in de industrie. De basis hiervoor werd gelegd door de heer Anne Jakob Dijk Sr, geboren in Groningen (22 november 1896). In 1921 trouwde hij te Groningen met Anje van der Donk uit Zuidhorn. Hij was toen 24 en handelsagent van beroep. In 1933 woonden ze nog in Groningen met hun kinderen Keesje en Hennie. Eind jaren dertig zullen ze naar Zeist verhuisd zijn want: In 1939 begon hij aan de Harmonielaan 17 in Zeist met Dentimex, een import- en exportbedrijf in (dental) tandheelkundige artikelen.

Dijk was een pionier. Samen met een compagnon was hij vlak na de oorlog ook betrokken bij Divo Kunstharsfabriek in Oosterbeek. Een krantenartikel uit 1948 beschrijft prachtig hoe zij experimenteerden met “niet-plastische plastics” en buizen. Deze expertise in kunstharsen nam Dijk mee naar Zeist.

Het gonzen van de machines: In de jaren ’50 streek het bedrijf neer aan de kersverse Johan van Oldenbarneveltlaan en wel op nummer 62. In de jaren ’50 werd deze straat ingericht aan de noordzijde van wat dan Zeist was en bedoeld voor lichte industrie zoals drukkerij of machinefabriek. Een bouwaanvraag voor uitbreiding van Dentimex uit 1958 gunt ons een blik in de fabriekshal van toen. Er werd vergunning gevraagd voor het plaatsen van zware machines: “3 kogelmolens, een trilzeef, een centrifuge en polijstmachines”.

Hier werden, midden in onze woonwijk, de basisgrondstoffen gemaakt voor kunstgebitten en protheses. Onder de merknamen Dentimex en later het wereldberoemde Vertex Dental, groeide het Zeister bedrijf uit tot een speler van formaat. Hun producten werden geëxporteerd naar meer dan 75 landen.

Lief en leed Het bedrijf was een echt familiebedrijf, maar kende ook zijn tragedies. In 1984 overleed oprichter A.J. Dijk, door zijn personeel omschreven als “een vader voor velen”. Hij woonde op dat moment als weduwnaar (sinds 1971) aan de Wilhelminalaan 11. Slechts enkele maanden later, in november 1984, overleed ook de pas 48-jarige adjunct-directeur Ton IJsselsteijn na een ernstige ziekte. Ondanks deze klappen bleef het bedrijf in Zeist groeien.

---

De ‘Nieuwe Economie’ en het vertrek

Een grappige anekdote uit mei 2000 schetst de tijdsgeest. In een artikel over de internetgekte (‘Newconomy’) vertelt een oud-medewerker dat hij Dentimex verliet vanwege de “stroperigheid van de oude economie”. Ironisch genoeg knapte de internetzeepbel kort daarna uiteen, terwijl het “stroperige” Dentimex nog decennia lang succesvol bleef draaien en voortleeft.

Uiteindelijk werd het pand in Zeist simpelweg te klein. In januari 2016 verhuisde Vertex Dental (inmiddels onderdeel van een groot concern) naar een modern pand in Soesterberg aan de Centurionbaan om verder te groeien samen met 3D systems en Nextdent. Het pand werd door Binc bedrijfsmakelaars te koop aangeboden voor €895.000 en in de tussentijd namen de kunstenaars hun intrek.

Cirkel rond

Met de nieuwbouw is de cirkel rond. De machines zijn verstild, de kunstenaars zijn vertrokken en de Johan van Oldenbarneveltlaan 62 wordt onderdeel van de omliggende wijk: een plek om te wonen.

Links

• Pand te koop bij Binc
• projectwebsite van RV&O
• Uitgewerkt bestemmingsplan
• Raadsinformatiebrief van december 2020

Noot van de redactie

Dit dossier is bij elkaar geraapt uit diverse bronnen. We zijn een buurtvereniging, geen historici, dus mochten er fouten of onvolkomenheden in zitten dan horen wij het graag en vullen het aan! ^JL

---

Voor de detailfreaks: Gedetailleerde tijdlijn

Voor wie echt van de hoed en de rand wil een aantal data hieronder:

Jaren ’30 & ’40: De Oprichting

• 1930: Oprichtingsjaar Dentimex (volgens latere historie Vertex).
• 1939, juli: A.J. Dijk Sr. start “Dentimex Dental Import & Export Company” aan de Harmonielaan 17 te Zeist. Krijgt telefoonaansluiting.
• 1947: Oprichting Divo in Oosterbeek (Klingelbeekseweg, terrein vml. bierbrouwerij). Productie: kunstharslijmen en -kitten.
• 1948, 10 januari: Advertentie in Arnhemsche Courant voor een “Energieke Jongeman” bij Kunstharsfabriek Divo.
• 1948, 16 oktober: Artikel Arnhemsche Courant: A.J. Dijk (mede-directeur Divo) en dhr. Bonouvrier experimenteren met “niet-plastische plastics” en buizen. Vermelding dat Dijk in WOII in een kelder in Hilversum al kunstharsen voor tandheelkunde maakte.

Jaren ’50: Vestiging aan de JvO-laan

• 1951: Johan van Oldenbarneveltlaan wordt aangelegd en bedrijvigheid ontstaat.
• 1950-1959: Zonen van Dijk komen in de zaak. Export groeit. Behoefte aan productieruimte leidt tot nieuwbouw in Zeist.
• 1954: Eerste vermelding archiefstuk (Bouwvergunning / Dossier 6425) voor Johan van Oldenbarneveltlaan 62. Naam die opduikt: “Divo Kunstharsfabriek”.
• 1955, 23 maart: Dentimex presenteert op de Voorjaarsbeurs in Utrecht een leestafel voor slechtzienden.
• 1957, 7 september: Advertentie “Dentimex afdeling Optiek” (brillen) aan de Utrechtseweg 133.
• 1958, februari: Dentimex, afdeling optiek verzorgt de prijs bij een prijsvraag: ‘Anger ViennaLine’ brillen.
• 1958, juni: Vacature voor een “Propagandist-vertegenwoordiger” t.b.v. tandheelkundige artikelen.
• 1958, 1 december:Cruciaal archiefstuk. Hinderwetvergunning aangevraagd door A.J. Dijk (adres Wilhelminalaan 11) voor het perceel JvO-laan 62 (sectie B nr. 9512).
  • Doel: Wijzigen/uitbreiden inrichting vervaardigen tandheelkundige materialen.
  • Apparatuur aanwezig: 3 kogelmolens, 1 trilzeef, 1 centrifuge, 1 oliebrander cv, 6 elektromotoren (6 PK).
  • Uitbreiding: Bijplaatsen polijstmachine en compressor (1/4 en 1,5 PK).

Jaren ’60, ’70 & ’80: Industrieel hoogtij & familiebedrijf

• 1964: Personeelsadvertentie in de krant: “Dentimex – Divo, Joh. van Oldenbarneveltlaan 62”.
• 1971, 27 februari: A.J. Dijk’s echtgenote Anje van der Donk overlijdt (1897-1971)
• 1971: Vermelding naam Dentimex in archieven.
• 1976, 3 februari: Hinderwetvergunning verleend aan Dentimex BV (Dossier 4938). Looptijd dossier tot 1988.
• 1984, 26 juli: Overlijden oprichter Anne Jakob Dijk Sr. (Rouwadvertentie personeel: “Als een vader”).
• 1984, 7 november: Overlijden adjunct-directeur Ton IJsselsteijn (48 jaar).

Jaren ’90 & ’00: Vertex, groei & newconomy

• 1992, 1 februari: Vacature Sales Representative. Samenwerking met Shofu (Japan). Dentimex profileert zich als ontwikkelaar van prothesematerialen merknaam “Vertex”.
• 1993, april: Vacature Sales Representative. Bedrijf bestaat > 50 jaar.
• Eind jaren 90: oprichting Vertex Dental
• 2000, maart: Vacature Sales Manager Europa. Dentimex noemt zich marktleider in Nederland, top 3 wereldwijd.
• 2000, mei: Artikel in de pers over de ‘internetzeepbel’. Werknemer Diederik Bijlsma verlaat Dentimex vanwege de “stroperigheid van de oude economie”.

Jaren ’10: Vertrek industrie & komst Studio 62

• 2014, 11 juli: Aankondiging verhuizing Vertex-Dental B.V. van Zeist naar Soesterberg (Richelleweg). Reden: vermoedelijk ruimtegebrek.
• 2016, januari: daadwerkelijke verhuizing naar nieuwe pand in Soesterberg
• 2016, mei: Artikel: “Studio 62 geopend: Klus geklaard voor Martijn Schoenmaker”. Ca. 20 kunstenaars/ondernemers trekken in het oude Vertex-pand.
• 2017, 11 februari: Open dag Studio 62 met o.a. collagist Pascal Verzijl.
• 2019, februari: Oproep voor Open Dag Studio 62.
• 2019 – 2024: M-Vastgoedbeheer biedt ruimtes aan (antikraak/tijdelijk). Huurcontracten lopen “tot in ieder geval juli 2024”.

Heden & Toekomst: Sloop & Nieuwbouw

• 2019, 10 oktober: Initiatiefnemer dient een principeverzoek in voor sloop en nieuwbouw van 18 appartementen.
• 2019, 10 oktober: Gemeente neemt een positief principebesluit.
• 2019–2020: Ontwikkelaar werkt plannen uit en laat alle milieu-, ecologie-, geluid-, bodem-, archeologie- en veiligheidsonderzoeken uitvoeren.
• 2019, 11 december: Individuele huisbezoeken bij buurt om te informeren en vragen op te halen
• Vooroverleg 2020:Gemeente communiceert met de omgeving; 32 adressen worden geïnformeerd (meeste positief, enkele zorgen bij direct omwonenden).
• 2020, december: Ontwerpbestemmingsplan wordt afgerond (documentdatum).
• 2020, 10 december: College stuurt RIB20.207 naar de gemeenteraad: toelichting ontwerpbestemmingsplan, afwijking van de Woonvisie wordt gemotiveerd.
• 2021, 7 januari: Ontwerpbestemmingsplan ligt 6 weken ter inzage conform artikel 3.8 Wro. Iedereen kan een zienswijze indienen. Gemeente verwerkt zienswijzen in een zienswijzennota en past eventueel het plan aan. Daarna volgt voorstel tot vaststelling van het bestemmingsplan en gaat het weer naar de gemeenteraad.
• 2021, 14 december: De gemeenteraad heeft het bestemmingsplan definitief vastgesteld.
• 2022, februari: Vaststelling bestemmingsplan (transformatie naar wonen) omdat er geen beroep was bij de Raad van State. Seinen op groen.
• 2025, maart: Sloop oude pand door firma Boskaya.
• 2025, 4 april: Aanvraag voor splitsingsvergunning om nummer 62 op te delen (met het oog op de appartementen)
• 2025, zomer: bouw loopt
• 2026, voorjaar/zomer: Verwachte start verhuur en oplevering van de 18 appartementen door Rademaker Vastgoed Ontwikkeling (RV&O).